ผู้สูงอายุในประเทศไทยมีสิทธิและสวัสดิการที่รัฐจัดให้ครอบคลุมหลายด้าน ทั้งด้านรายได้ การเดินทาง ที่อยู่อาศัย สุขภาพ การศึกษา และการช่วยเหลือทางสังคม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและลดความเหลื่อมล้ำโดยสิทธิสำคัญสามารถแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มหลัก ได้แก่
- สิทธิประโยชน์ด้านการเงินและที่อยู่อาศัย
- สิทธิประโยชน์ด้านการเดินทางและสันทนาการ
- สิทธิประโยชน์ด้านการสนับสนุนและบริการจากภาครัฐ
รายละเอียดสิทธิที่ผู้สูงอายุควรทราบ มีดังต่อไปนี้
สิทธิประโยชน์ด้านการเงินและที่อยู่อาศัย
สิทธิกลุ่มนี้มุ่งช่วยสร้างความมั่นคงทางรายได้ และความปลอดภัยในการดำรงชีวิตประจำวั
1. เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุมีสิทธิได้รับเบี้ยยังชีพรายเดือนตามช่วงอายุ ดังนี้
- อายุ 60–69 ปี ได้รับ 600 บาทต่อเดือน
- อายุ 70–79 ปี ได้รับ 700 บาทต่อเดือน
- อายุ 80–89 ปี ได้รับ 800 บาทต่อเดือน
- อายุ 90 ปีขึ้นไป ได้รับ 1,000 บาทต่อเดือน
2. สิทธิขอปรับสภาพที่อยู่อาศัย
ผู้สูงอายุสามารถขอปรับสภาพแวดล้อมและสิ่งอำนวยความสะดวกในที่อยู่อาศัยให้มีความปลอดภัย โดยได้รับการสนับสนุนในอัตราเหมาจ่าย 22,500 บาท หรือไม่เกิน 40,000 บาท
ทั้งนี้ ผู้ขอรับสิทธิต้องมีฐานะยากจนหรือรายได้ไม่เพียงพอต่อการยังชีพ ไม่ได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานรัฐ หรือได้รับแต่ไม่เพียงพอ และที่อยู่อาศัยไม่มั่นคง ไม่เหมาะสม หรือไม่ปลอดภัยต่อการดำรงชีวิต
3. สิทธิลดหย่อนภาษี
บุตรที่เลี้ยงดูบิดามารดาสามารถนำค่าเลี้ยงดูมาลดหย่อนภาษีได้ 30,000 บาทต่อผู้สูงอายุ 1 คนต่อปี
4. สิทธิกู้ยืมเงินทุนประกอบอาชีพ
ผู้สูงอายุสามารถยื่นกู้เงินปลอดดอกเบี้ยจากกองทุนผู้สูงอายุ
- รายบุคคล วงเงินไม่เกิน 30,000 บาทต่อคน
- รายกลุ่ม ตั้งแต่ 5 คนขึ้นไป วงเงินไม่เกิน 100,000 บาท
โดยต้องมีผู้ค้ำประกัน และชำระคืนเป็นรายเดือน ภายในระยะเวลา 3 ปี
5. สิทธิการช่วยเหลือด้านการยังชีพและการจัดการศพ
ผู้สูงอายุที่ยากจน ทุกข์ยาก หรือเดือดร้อนด้านอาหารและเครื่องนุ่งห่ม สามารถขอรับการช่วยเหลือเป็นเงินไม่เกินครั้งละ 3,000 บาท และไม่เกิน 3 ครั้งต่อคนต่อปี
ผู้สูงอายุที่ยากจนและขาดผู้ดูแลสามารถแจ้งความประสงค์ขอรับบริการได้ที่ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ
กรณีเสียชีวิต สามารถยื่นขอรับเงินช่วยเหลือค่าจัดการศพรายละไม่เกิน 3,000 บาท โดยยื่นคำขอที่สำนักงานเขต องค์การบริหารส่วนตำบล หรือเทศบาล ภายใน 6 เดือนนับจากวันที่ออกใบมรณบัตร
สิทธิประโยชน์ด้านการเดินทางและสันทนาการ
6. สิทธิลดค่าโดยสาร
ผู้สูงอายุได้รับส่วนลดค่าโดยสารร้อยละ 50 สำหรับการเดินทางด้วยรถโดยสาร ขสมก. เรือโดยสาร และรถไฟฟ้า MRT
ส่วนรถไฟฟ้า BTS และแอร์พอร์ตเรลลิงก์ สามารถใช้บัตรโดยสารผู้สูงอายุในอัตราส่วนลดร้อยละ 50
7. สิทธิยกเว้นค่าเข้าชมสถานที่ของรัฐ
ผู้สูงอายุได้รับการยกเว้นค่าเข้าชมสถานที่ของรัฐ เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อุทยานแห่งชาติ และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
8. สิทธิการมีส่วนร่วมในกิจการสังคม
ผู้สูงอายุได้รับการส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในกิจกรรมสังคมภายในชุมชน เช่น ชมรมผู้สูงอายุ สนามกีฬา และศูนย์สุขภาพ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และศูนย์กีฬาในร่มได้รับส่วนลดร้อยละ 50
สิทธิประโยชน์ด้านการเดินทางและสันทนาการ
9. สิทธิด้านการแพทย์และสาธารณสุข
ผู้สูงอายุที่เข้ารับบริการในสถานพยาบาลของรัฐ จะได้รับบริการผ่านช่องทางพิเศษ เพื่อความสะดวก รวดเร็ว และลดระยะเวลาการรอคิว
10. สิทธิด้านบริการสาธารณะและสิ่งอำนวยความสะดวก
สถานที่สาธารณะ เช่น พิพิธภัณฑ์ โบราณสถาน และหอจดหมายเหตุ จะจัดจุดอำนวยความสะดวกสำหรับผู้สูงอายุ เช่น ลิฟต์ ราวบันได ทางลาด ที่จอดรถ รวมถึงการช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ เพื่อให้การใช้บริการเป็นไปอย่างสะดวก รวดเร็ว และปลอดภัย
11. สิทธิการสนับสนุนด้านอาชีพ
ผู้สูงอายุสามารถขอรับข้อมูลและคำปรึกษาเกี่ยวกับการสมัครงาน ตำแหน่งงานว่าง รวมถึงการอบรมและฝึกอาชีพ ได้ที่สำนักงานจัดหางานจังหวัดทั่วประเทศ
12. สิทธิการช่วยเหลือทางกฎหมาย
กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ให้ความช่วยเหลือด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ เช่น ค่าใช้จ่ายในการจ้างทนาย ค่าธรรมเนียมศาล และค่าวางเงินประกันปล่อยตัวชั่วคราว
13. สิทธิทางการศึกษาและการเรียนรู้
สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) พัฒนาหลักสูตรสำหรับผู้สูงอายุ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตให้สอดคล้องกับความต้องการ และช่วยให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข
ที่มา: กรมกิจการผู้สูงอายุ
https://www.dop.go.th/th/benefits/3/765
